Od 1 kwietnia 2014 roku wprowadzone zostały nowe zasady dotyczące rozliczania oraz odliczania podatku VAT od zakupu samochodu oraz wszystkich wydatków z nim związanych (koszty paliwa oraz eksploatacji), przy czym przepisy te dotyczą samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie do 3,5 tony.

Pojazdy, które będą podlegać rozliczeniu to dokładnie quady, motocykle, samochody osobowe, ciężarowe oraz samochody specjalne. Nie będzie można natomiast odliczać motorowerów oraz ciągników rolniczych. Ustawa o VAT określa także, jakie wydatki będą podlegać tym rozporządzaniem. Są to opłaty związane z zakupem bądź też importem pojazdu/samochodu, nabyciem części do niego, wydatki wynikające z użytkowania auta na podstawie umowy najmu (np. leasingu), koszty związane z nabyciem paliwa silnikowego, oleju napędowego oraz gazu, wydatki związane z naprawą samochodu oraz – co nie wszystkim jest wiadome – „inne” wydatki związane z eksploatacją samochodu, takie jak opłata za parking bądź też autostradę.

Istnieję dwie zasady odliczania podatku z tytułu kupna/eksploatacji samochodu:

1. ogólna zasada – odliczenie w wysokości 50% podatku naliczonego oraz
2. wyłączenie z zasady ogólnej – odliczenie w wysokości 100% podatku naliczonego.

Pierwsza sytuacja ma miejsce wtedy, kiedy samochód wykorzystywany jest do celów mieszanych, czyli biznesowo-prywatnych. Z góry przyjęto zasadę 50/50, aby uprościć proces rozliczenia podatkowego – przedsiębiorca nie musi wykazywać w jakim stopniu wykorzystano samochód do celów prywatnych a w jakim do biznesowych. Reasumując – podatnik nabywający samochód wykorzystywany do celów mieszanych będzie mógł odliczyć 50% podatku związanego ze wszystkimi (wyszczególnionymi powyżej) wydatkami na ten pojazd.

Natomiast 100% podatku przedsiębiorca będzie można odliczyć wtedy, kiedy dotyczy to pojazdów przeznaczonych do przewozu minimum 10 osób łącznie z kierowcą (np. autobus), pojazdów wykorzystywanych wyłącznie w działalności gospodarczej, wydatków związanych z naprawą i konserwacją pojazdu o ile ma to wpływ na wykorzystanie samochodu w działalności gospodarczej (np. montaż klimatyzacji w samochodach, które służą do przewozu leków). W drugim przypadku ustawa szczegółowo określa warunki na jakich użytkowany ma być pojazd, więc przed podjęciem decyzji o rozliczaniu się na podstawie wyłączenia z zasady ogólnej, przedsiębiorca musi dokładnie przeanalizować czy spełnia wszystkie konieczne wymagania. Konieczna będzie też odpowiednia dokumentacja, a nie złożenie jej w terminie bądź też dostarczenie dokumentacji niepełnej/nierzetelnie wypełnionej może skutkować wymierzeniem kary grzywny do 720 stawek dziennie.

Czym te zasady różnią się przepisów, które obowiązywały w poprzednich latach?

Według wcześniejszych zapisów głównym kryterium sposobu rozliczania pojazdów był ich rodzaj (samochodów osobowy, ciężarowy, specjalistycznych), a teraz wymagane jest określenie sposobu jego przeznaczenia w działalności. Na chwilę obecną możliwość pełnego odliczenia podatku (100%) przysługuje przedsiębiorcom, którzy wykorzystują samochód tylko do celów firmowych. Przez to stracą właściciele, którzy używają samochodów w celach mieszanych – wcześniej mogli odliczać podatek VAT w całości, dziś już tylko w 50%.